Trybunał Sprawiedliwości Unii Europejskiej wydał dwa bardzo pozytywne dla kredytobiorców wyroki – rozstrzygnięcie w zakresie zasadności roszczeń banków z tytułu bezumownego korzystania z kapitału oraz możliwości zawieszania spłaty rat na czas trwania postępowań sądowych.
Zgodnie rozstrzygnięciem dotyczącym roszczeń banków z tytułu bezumownego korzystania
z kapitału (sygn. C-520/21) – bank nie ma podstaw do uzyskania rekompensaty w przypadku unieważnienia umowy kredytu, natomiast konsument ma prawo jej się domagać.
Trybunał orzekł:
„W kontekście uznania umowy kredytu hipotecznego za nieważną w całości ze względu na to, że nie może ona dalej obowiązywać po usunięciu z niej nieuczciwych warunków, art. 6 ust. 1 i art. 7 ust. 1 dyrektywy Rady 93/13/EWG z dnia 5 kwietnia 1993 r. w sprawie nieuczciwych warunków w umowach konsumenckich należy interpretować w ten sposób, że:
– nie stoją one na przeszkodzie wykładni sądowej prawa krajowego, zgodnie z którą konsument ma prawo żądać od instytucji kredytowej rekompensaty wykraczającej poza zwrot miesięcznych rat i kosztów zapłaconych z tytułu wykonania tej umowy oraz poza zapłatę ustawowych odsetek za zwłokę od dnia wezwania do zapłaty, pod warunkiem poszanowania celów dyrektywy 93/13 i zasady proporcjonalności, oraz
– stoją one na przeszkodzie wykładni sądowej prawa krajowego, zgodnie z którą instytucja kredytowa ma prawo żądać od konsumenta rekompensaty wykraczającej poza zwrot kapitału wypłaconego z tytułu wykonania tej umowy oraz poza zapłatę ustawowych odsetek za zwłokę od dnia wezwania do zapłaty”.
Rozstrzygnięcie w zakresie braku możliwości domagania się przez banki rekompensaty w przypadku ustalenia nieważności umowy możemy uznać jako kolejny kamień milowy orzecznictwa TSUE. Należy się spodziewać, że kredytobiorcy, którzy dotychczas nie zdecydowali się na złożenie pozwu przeciwko bankom z obawy na hipotetyczne roszczenia banków, masowo ruszą do sądów.
Natomiast w sprawie dotyczącej zawieszania spłaty rat na czas trwania postępowań sądowych (sygn. C-287/22) TSUE stwierdził, że zawieszanie płatności rat kredytu na czas trwania postępowania jest możliwe, ale zabezpieczenie takie nie jest udzielane automatycznie. Decyzję o tym czy płatności zostaną zawieszone czy nie podejmuje sąd rozstrzygający daną sprawę.
Zgodnie z orzeczeniem TSUE:
„Artykuł 6 ust. 1 i art. 7 ust. 1 dyrektywy Rady 93/13/EWG z dnia 5 kwietnia 1993 r. w sprawie nieuczciwych warunków w umowach konsumenckich należy interpretować w ten sposób, że:
stoją one na przeszkodzie orzecznictwu krajowemu, zgodnie z którym sąd krajowy może oddalić złożony przez konsumenta wniosek o zastosowanie środków tymczasowych mających na celu zawieszenie, w oczekiwaniu na ostateczne rozstrzygnięcie w przedmiocie unieważnienia zawartej przez tego konsumenta umowy kredytu ze względu na to, że owa umowa kredytu zawiera nieuczciwe warunki, spłaty rat miesięcznych należnych na podstawie wspomnianej umowy kredytu, w sytuacji gdy zastosowanie takich środków tymczasowych jest konieczne dla zapewnienia pełnej skuteczności tego orzeczenia.”
TSUE wskazał, że kredytobiorcy mają interes prawny w uzyskiwaniu zabezpieczenia powództw w postaci zawieszenia płatności rat kredytu na czas trwania postępowania, niezależnie od tego, czy poziom dotychczasowych spłat przekroczył wysokość zaciągniętego kapitału.
Jeżeli mają Państwo pytania dotyczące tzw. kredytu „frankowego’, zachęcamy do udziału w w webinarze, który odbędzie się online we wtorek, 20 czerwca 2023 roku o godz. 11. Zgłoszenia prosimy przesyłać na adres kancelaria@mkzpartnerzy.pl do poniedziałku 19 czerwca, z tematem wiadomości „Problematyka tzw. kredytów frankowych”.
Udział w wydarzeniu jest bezpłatny.
Autor: Katarzyna Ignatowicz-Dębska, radca prawny, lider MKZPartnerzy
